تولید ریشه‌های مویین با استفاده از اگروباکتریوم رایزوژنز در گیاه دارویی تاتوره تماشایی (Datura innoxia L.) و بررسی اثر محرک‌های زیستی سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر محتوای آتروپین و اسکوپولامین

مقدمه: استفاده از Agrobacterium rhizogenes جهت ایجاد ریشه‌های مویین تراریخت، روش بسیار کارآمد برای افزایش متابولیت‌های ثانویه است. هدف: هدف از این تحقیق کشت ریشه‌های مویین تراریخت به منظور افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاه تاتوره تماشایی است. روش بررسی: در این تحقیق تولید ریشه‌های مویین با تلقیح ریز نمونه‌های برگ و کوتیلدون حاصل از گیاهچه‌های 2 ماهه، توسط سویه‌های A4، A7 و 15834 اگروباکتریوم رایزوژنز به دو روش درشت تزریقی و غوطه‌وری انجام شد و به منظور القای الیسیتور متیل جاسمونات در غلظت‌های 50 و 100 میکرو مولار و سالیسیلیک اسید در غلظت‌های 1، 01/0 و 1/0 میلی‌مولار در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار کشت داده شدند و محتوای آتروپین و اسکوپولامین ریشه‌های مویین تراریخت تحت غلظت‌های مذکور توسط HPLC بررسی شد. نتایج: بیشترین و کمترین تولید ریشه مویین تراریخته به ترتیب مربوط به سویه A4 و سویه 15834 بود. بهترین ریز نمونه جهت تولید ریشه‌های مویین با تلقیح برگ در سویه A4 و کوتیلدون در سویه A7 گزارش شد. روش درشت تزریقی با بیشترین تولید ریشه مویین تراریخته به عنوان برترین روش شناسایی شد. اثر محرک‌های سالیسیلیک اسید در غلظت 1/0 میلی مولار سبب افزایش 3/4 برابری محتوای آتروپین در ریشه‌های مویین تراریخته نسبت به نمونه شاهد در غلظت مذکور شد. همچنین نتایج نشان داد، استفاده از متیل جاسمونات در غلظت‌های بالاتر (100 میکرو‌مولار) باعث کاهش محتوای آتروپین و اسکوپولامین می‌شود. نتیجه‌گیری: اگروباکتریوم به عنوان یک روش مناسب جهت تولید ریشه‌های مویین و الیسیتورهای هورمونی به عنوان تیمار مناسب برای افزایش آلکالوئیدهای مورد نظر می‌توانند ایفای نقش کنند.